Por Pilar Rahola
La Vanguardia - 09.06.09
.
Como bo populista, que sabe que dicir a cada orella, para que todo o mundo estea contento, Obama chegou á Al-Azhar e empezou a repartir xabrón, até o punto de que se podía deducir, do seu discurso, que Al-Azhar era a Universidade mundial das luces. Por suposto, esqueceuse das sombras... Aínda está en Exipto seguindo a Obama, cando falo co meu estimado amigo Henrique Cymerman, a quen concederon o prestixioso premio Conde de Godó. Poucos o merecen tanto como este brillante xornalista que soubo navegar na tormenta dun gran conflito, atopando sempre o compás da información.
.
Coméntame que a presión de Obama sobre Israel é útil para Netanyahu, porque facilítalle o seu xiro cara a posicións moderadas sen deteriorar en exceso na súa masa votante. Certamente, no xeroglífico indescifrable da política israelí -a máis complexa do mundo-, nunca nada é o que parece, e alí onde os ollos occidentais ven presión, en Israel poden ver, en palabras do xornalista Mario Wainstein, "unha cómoda escaleira". Pero máis aló da cuestión israelí, cuxa gramática con Estados Unidos sempre necesita moitos dicionarios (non en balde EE.UU. é o primeiro aliado de Israel, pero tamén o primeiro de Arabia Saudita, e o maior doante palestino), o "histórico" discurso de Barack Obama na Universidade Al-Azhar do Cairo pon sobre a mesa a cuestión máis espiñenta do século XXI: a relación entre Occidente e o islam. E é nese punto central onde o discurso presenta lagoas notables e unha máis notable dose de inxenuidade. Ana Jerozolimski (a coñecida xornalista Jana Beris) pregúntase se se trata dun visionario, máis que dun inxenuo, pero non participo do seu optimismo, porque Obama pisa forte nas palabras que usa, e son estas as que o din todo sobre o presidente. Máis ben creo que Obama é, en política exterior, un considerable émulo de Zapatero, coa diferencia pertinente á categoría de cada cal. Analicemos, pois, o discurso de Al-Azhar. Como bo populista, que sabe que dicir a cada orella, para que todo o mundo estea contento, Obama chegou á Al-Azhar e empezou a repartir xabrón, até o punto de que se deducía, do seu discurso, que Al-Azhar era a Universidade mundial das luces.
.
Por suposto, esqueceuse das sombras, por exemplo, que a maioría dos grandes teóricos do yihadismo se formaron neses muros (desde os fundadores dos Irmáns Musulmáns até o propio Hamas), e que nunca a Universidade demostrou preocupación por iso. Dicía o analista James Neilson, nun artigo recente, que "como bo progresista norteamericano, atribúe a hostilidade visceral dos islamitas aos últimos acontecementos", e partindo deste simplismo, salva todas as culpas -que habelas, haylas-, do propio mundo islámico. Poida que Bush fose malo malísimo, pero o yihadismo aprendeu a odiar os valores occidentais a principios do XX, cando Obama non nacera, e só tiña 18 anos cando se produciu a revolución iraniana. Que idade tiña cando mataron a decenas de persoas en Kenia, no 98, ou o asasinato de máis de 200 marines no Líbano, no 83, ou o atentado de AMIA, no 94?
.
Pouco histórico resulta un discurso histórico que aterra no corazón do mundo académico islámico, e, lonxe de aproveitalo para a crítica integral, só saca o látigo para fustigar aos occidentais. Este tipo de lagoas, que alimentan o vitimismo islámico, tanto como nutren obsesivamente a autoflaxelación occidental, só serven para practicar o elegante e inútil exercicio do enxabronamiento cósmico. Dicir o que queren ouvir, sempre lle funcionou na súa carreira política, pero é un lema para a alta estratexia internacional? De momento, só parece un lema para garantir a supervivencia persoal. Pero, ademais, canto de histórico ten aterrar no islam e non dicir que é criminal que unha muller non poida saír soa á rúa, e non morrer no intento? Como se tenden pontes de diálogo con ditaduras que pódenche condenar á morte por levar unha cruz? Canta culpa teñen as ditaduras islámicas amigas da propagación do fanatismo? Perdoen, pero o de Obama só me pareceu histórico o continente. O contido foi unha retahíla de tópicos, coa única función de enxabronar ao islam, para gañar simpatías. "We can", dicía Obama na súa campaña. A pregunta é: podemos, ¿que?.
