Por Carlos Penela*
“ Meus
queridos pais, non podo facer outra cousa. Que Deus me perdoe. O meu
corazón desángrase cando oio falar da traxedia de 17.000 xudeus.
Debo protestar para que o mundo enteiro me escoite, e isto é o que
me vexo obrigado a facer. Perdóenme.
Herschel.”
(Carta
de Herschel Grynszpan, 7 de Novembro de 1938)
Data
dos feitos: novembro de 1938.
Lugar:
Alemaña, Austria e áreas dos Sudetes de Checoslovaquia.
Autores:
membros das Sturmabteilungen (SA) e as Hitlerjugend (HJ) coa
colaboración de numerosos cidadáns alemáns e austríacos.
Feitos:
do 7 ao 13 de novembro (e con especial saña e vandalismo, os días 9
e 10 dese mes) quéimanse máis de 1.400 sinagogas; igualmente,
atácanse e destrúense cemiterios, escolas, locais comerciais,
centros culturais e sociais das comunidades xudías deses países;
prodúcense innumerables roubos e asaltos, así como expropiacións
ilegais e arbitrarias contra cidadáns alemáns e austríacos desas
mesmas comunidades xudías. Preto
de 30.000 persoas son deportadas a campos de concentración. Para
alén demais, eses propios cidadáns que foron atacados e expoliados
deben asumir os custos da violencia nazi e pagar ao réxime multas
por un valor superior ao billón de marcos da época.
Argumento
das autoridades nazis para esta represión criminal: o día 7 de
novembro, o mozo xudeu de orixe polaca Herschel Grynzspan atentara
contra Ernst Eduard vom Rath, representante do NSDAP na embaixada
alemá en París (antes, a familia do rapaz, xunto con outros
milleiros de xudeus, fora deportada da Alemaña polo réxime
nacionalsocialista).
Consecuencias
inmediatas e futuras deses feitos: centos de vidas ceifadas. Nas
semanas posteriores son promulgadas ducias de leis e decretos que
privan aos cidadáns xudeus das súas propiedades e dos seus medios
de sustento. A seguir, unha lexislación exclúe os xudeus -que xa
non tiñan dereito a traballar no sector público- de poder exercer
as súas profesións de xeito privado. As autoridades educativas
expulsaron os nenos xudeus que aínda asistían ás escolas alemás.
Os xudeus perderon o seu dereito a ter un carné de conducir ou a ser
propietarios dun auto. A lexislación nacionalsocialista impúxolles
ademáis restriccións sobre o acceso ao transporte público, aos
parques, etc… Os cidadáns xudeus xa non podían tampouco ir máis
aos teatros, cinemas e salas de concertos “alemás”.
A
“Shoah” comezaba deste xeito a ser redixida nas súas páxinas de
cinza.
En
poucos días, unha efeméride de lume hostil será marcada en Europa
cos signos da morte: aniversario da „Kristallnacht“, setenta e
oito anos da „Kristallnacht“, a „Noite dos cristais rotos“. A
cidade, a cidade deitada ante nós como unha pradaira orfa, a cidade
nacendo fría desa memoria de novembro, no mes máis duro en Viena;
nun mes de infamia de 1938, que se espreguiza como un lobo
enlouquecido entre Viena e Berlín. Nesa
representación estricta e grotesca do fascismo, amosaba finalmente
as súas armas e o seu arfar sinistro o Leviatán da Barbarie.
Nun
só día, preto dun cento de seres humanos perecerían como flores
soas de papel triste, como breves chamas apagadas con escarnio. O
preludio concreto da eliminación. Desde as cancelas dunha orxía
antiga, bronca, alguén deitara as súas bestas ao mundo. Entre nós
camiñan aínda, anónimos as últimas testemuñas asolagadas por esa
onda de odio. Mais tamén algúns dos que alentaron os seus verdugos…
Caerán
os anos, caerá a follaxe murcha do recordo, a pel marcada; mais, por
baixo destas rúas, o legado común desa dor alentará sempre cada
mes duro de novembro. Nalgún recanto, alguén pronunciará nomes xa
perdidos, certas mans serán dadas, con emoción e afago, beixadas. E
unha choiva velada pasará, máis unha vez, lenta, perante o ollar
dos que emerxeron do marasmo e deron testemuño do tempo, daqueles
que abriron un sulco renacido perante o naufraxio e o trebón.
(Carlos
Penela)
Nota:
Este texto é unha versión levemente modificada do que aparecera
publicado en novembro de 2013 no blog “Vieiros de Kakania” do
mesmo autor, Carlos Penela, blog dedicado a asuntos varios de
Historia Cultural de Centroeuropa.
