Por Antonio Weinrichtero
O Holocausto xudeu abordouse en tantas películas que cando vemos as primeiras escenas de «A chave de Sarah» -o temible momento no que a xauría xenocida chama á porta, que anuncia xa todo o que virá- invádenos unha sensación de certa preguiza. O problema é que é unha historia cuxo final sabemos, que admite poucos xiros de suspense e que ademais é irrepresentable, por terrible: os campos -dixérono desde Adorno a Godard- supoñen unha fractura irreparable na nosa idea de civilización e nas formas de representala. O gran mérito desta película é atopar unha forma de sortear este impasse: no canto de contar casos singulares de redención («A lista de Schindler») ou de vinganza («O libro negro», Sobibor), expón unha vía similar á que aquí ensaiaba «Soldados de Salamina». É unha vía dialéctica na que o terrible peso do pasado abre polo menos a porta a unha certa catarse no presente. Julia Jarmond, a xornalista que encarna Kristin Scott Thomas, herda por casualidades de guión unha casa en París que é a mesma que vimos nas escenas iniciais -unha casa que habitaron xudeus depurados-, ao que se suma o encargo de escribir un artigo sobre o xenocidio que tivo lugar na Francia de 1942 a mans dos xendarmes franceses. A investigación lévalle a interesarse por Sarah, a nena que foi internada cos seus pais deixando ao seu irmán pechado nun armario da casa. Así, a película alterna o implacable relato do destino final, sen obviar as terribles escenas dos campos, coa obsesión de Julia: trátase dun empeño máis que quixotesco, delirante, de saber que polo menos houbo alguén que se librou; en realidade, o que quere é salvar -do esquecemento, da morte- a unha nena "unha soa" que represente un pequeno raio de luz na noite negra do Holocausto. Aínda que o salto entre os dous tempos é unha opción arriscada, e tarda un en afacerse a ela, a verdade é que a película acaba conseguindo unha notable intensidade narrativa e sentimental que permite mergullarse nela esquecendo algún meandro forzado até arribar a un final, como diciamos, merecidamente catártico.
